Światowy Dzień (Książki i) Praw Autorskich.

Światowy Dzień (Książki i) Praw Autorskich.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to coroczne święto organizowane 23. Kwietnia. Jego pomysłodawcą jest UNESCO, a sama data ma symboliczny charakter, bowiem w tym dniu zmarło dwóch wybitnych pisarzy: Wiliam Szekspir oraz Miguel de Cervantes.

Skupimy się na drugiej części nazwy dzisiejszego święta, czyli problematyce praw autorskich.  Dla porządku warto wskazać, że w Polsce problematyka prawa autorskiego uregulowana jest w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Niektóre kwestie są jednak regulowane już na poziomie prawa unijnego – np. w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/29/WE z 22 maja 2001 roku.

W niniejszym artykule przedstawimy dwa ciekawe zagadnienia, z którymi prawdopodobnie każdy z nas zetknął się w jakiś sposób.

Ghostwriter – kto to i czy na pewno wszystko z nim „w porządku”?

Pierwsze nietypowe zagadnienie, jakie przychodzi na myśl z połączenia zwrotów „książka”
i „prawo autorskie” jest właśnie ghostwriting (a szerzej również ghostpainting oraz ghostcomposing). Zjawisko to nie ma jednolitej definicji w polskim prawie, ale można przyjąć, że jest to czynność (lub szereg czynności), które polegają na stworzeniu dzieła dla zamawiającego, które to dzieło będzie następnie rozpowszechniane pod oznaczeniem zamawiającego, nie zaś rzeczywistego twórcy.

ghostwriting pieniądze za pisanie treści

Tym samym pisarz-duch tworzy utwór, którego „autorem” będzie oficjalnie osoba trzecia – ta, która zleciła stworzenie dzieła.

Tego rodzaju relacja to jednak z perspektywy prawa autorskiego zdecydowanie więcej problemów, niż pożytków. Aby przejść do poszczególnych „dolegliwości”, jakie zawarcie takiej umowy może spowodować, warto jednak wskazać, że w świetle obowiązującego w Polsce prawa nie da się skutecznie zrzec się niemajątkowych praw autorskich, a takim właśnie prawem jest autorstwo utworu. Jeśli będziemy chcieli zrobić to jakąkolwiek umową, to będzie ona nieważna.

Bogatsi o taką uwagę możemy stwierdzić, że na pierwszy plan wysuwa się odpowiedzialność za przestępstwo spenalizowane w art. 115 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, czyli w skrócie plagiat. W tym miejscu warto dodać, że zamawiający dzieło u ghostwritera zawsze popełnia plagiat, bowiem albo przywłaszcza sobie autorstwo dzieła, albo wprowadza w błąd co do jego faktycznego autorstwa.

Idąc dalej tropem splagiatowanego dzieła, można napotkać co najmniej dwa przepisy kodeksu karnego, które mogą mieć zastosowanie, jeżeli zamawiający takie dzieło posłuży się nim. Pierwszym z nich jest art. 272 k.k., który typizuje przestępstwo wyłudzenia poświadczenia nieprawdy – dojdzie do niego na przykład wtedy, gdy zamawiający złoży napisaną przez ghostwritera pracę dyplomową aby uzyskać dyplom ukończenia studiów lub inny tytuł naukowy. Tuż obok jest art. 273 k.k., który penalizuje posługiwanie się sfałszowanym dokumentem (tym z 272 k.k.), a więc dyplomem wydanym na podstawie napisanej przez kogoś pracy dyplomowej.

O ile odpowiedzialność zamawiającego takie dzieło nie budzi wątpliwości, o tyle okazuje się, że sam ghostwriter również może jej podlegać. Począwszy od współodpowiedzialności (jako współsprawca lub pomocnik) w popełnieniu plagiatu przez zamawiającego, aż po przestępstwo oszustwa (286 k.k.), gdy sam pisarz-duch popełni plagiat tworząc dzieło dla zamawiającego (a więc oszuka go, bowiem poda się za autora zamawianego dzieła, nie będąc nim).

Dozwolony użytek osobisty – czyli współdzielenie konta nie zawsze i nie z każdym.

Niedawno liczne strony i fora internetowe obiegła informacja, że znany międzynarodowy portal świadczący usługi typu video na żądanie (VOD) zaczął wyrywkowo weryfikować, czy osoby korzystające z jednego konta na tym portalu, rzeczywiście pozostają w jakiejkolwiek relacji z osobą, do której to konto należy. Weryfikacja odbywała i odbywa się poprzez przepisanie kodu otrzymanego w wiadomości SMS lub kliknięciu w link przesłany na e-mail właściciela konta.

netflix - współdzielenie konta a prawo w Polsce

Nowe działania serwisu (który – swoją drogą – wcześniej nie podejmował żadnych kroków zmierzających do ograniczenia współdzielenia kont użytkowników) wzbudzają dyskusję na temat tego, czym jest w świetle polskiego prawa autorskiego dozwolony użytek osobisty, oraz tego czy – a jeżeli tak to na jakich zasadach – nabywcy utworów mogą się nimi dzielić z innymi.

Aby odpowiedzieć na to zagadnienie należy sięgnąć do art. 23 ustawy o prawie autorskim, który w ust. 2 wskazuje, że w takim samym zakresie jak własny użytek osobisty, można korzystać z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób, które pozostają ze sobą w związku osobistym – zwłaszcza pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.

Jak można łatwo zauważyć, ustawodawca wyraźnie zezwolił, aby osoby pozostające ze sobą w stałych (trwałych) relacjach, o których moglibyśmy rzec, że są dość nieprzemijające, mogą korzystać z jednego egzemplarza dzieła bez naruszenia praw autorskich. Jest to rozwiązanie ze wszech miar pożądane i logicznie uzasadnione. Znajduje ono również odzwierciedlenie w praktyce – trudno oczekiwać, aby siostra, chcąca przeczytać książkę, którą kupił jej brat, musiała nabywać drugi egzemplarz, skoro może „pożyczyć ją” z pokoju obok.

Nie byłoby jednak tego problemu, gdyby współkorzystanie z dzieł objętych prawem autorskim ograniczało się w życiu tylko do osób spokrewnionych, spowinowaconych czy pozostających w innej trwałej relacji (np. współlokatorzy wynajmujący jedno mieszkanie).

Często można spotkać na różnych portalach ogłoszeniowych i aukcyjnych oferty dostępu do wskazanego we wstępie portalu VOD, innych platform streamingowych czy nawet aplikacji udostępniającej gry komputerowe. Czynnikiem przyciągającym kupujących jest tu niewątpliwie cena – z reguły zdecydowanie niższa od rynkowej.

Niestety – nabywając dostęp z tego rodzaju ofert praktycznie nigdy nie będzie spełniony warunek, aby osoby współkorzystające z konta pozostawały ze sobą w trwałej relacji – można być wręcz pewnym, że użytkownicy tych kont są sobie nieznani i nigdy się nie spotkają. Tym samym należałoby uznać, w ten sposób zostają naruszone prawa autorskie twórców dzieła, z którego wspólnie korzystają, przekraczane są bowiem granice dozwolonego użytku osobistego, poprzez udostępnienie dzieła niezidentyfikowanej i potencjalnie nieograniczonej liczbie osób.

Jak widać, z zagadnieniami z zakresu prawa autorskiego spotykamy się na co dzień, często nawet się nad tym nie zastanawiając.  Pewne zachowania, nawet stosunkowo popularne czy społeczne akceptowalne, mogą się okazać naruszeniem czyichś praw autorskich.  Warto mieć to na względzie.

Masz pytania o prawo autorskie? Skontaktuj się z nami

adwokat Jaskułowska logo
Polityka prywatności

POLITYKA PRYWATNOŚCI NA STRONIE INTERNETOWEJ ADWOKAT.JASKULOWSKA.PL

 

POSTANOWIENIA WSTĘPNE

  1. Niniejsza Polityka Prywatności określa zasady przetwarzania danych osobowych pozyskanych za pośrednictwem strony internetowej funkcjonującej pod adresem: www.adwokat.jaskulowska.pl (zwanej dalej stroną internetową).

 

  1. Właścicielem strony internetowej jest Marta Jaskułowska, prowadząca działalność gospodarczą pod firmą „Adwokat Marta Jaskułowska Kancelaria Adwokacka”, ul. Bazylijska 39L, 95-100 Zgierz, NIP: 7321970556, adres e-mail: [email protected] (zwana dalej: ,,Kancelarią’’).

 

ZASADY OGÓLNE OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

  1. Strona internetowa umożliwia osobom ją odwiedzającym (zwanymi dalej Użytkownikami):
  2. skontaktowanie się z Kancelarią za pośrednictwem formularza kontaktowego;
  3. Umówienie porady prawnej za pośrednictwem formularza rezerwacyjnego.

 

  1. Administratorem danych osobowych przekazywanych przez Użytkowników za pośrednictwem wyżej wymienionych formularzy jest Kancelaria.

 

  1. Kancelaria stosuje odpowiednie środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych.

 

  1. Użytkownikowi, którego dotyczą dane osobowe, przysługują następujące prawa:

 

  1. prawo dostępu do danych;
  2. prawo do sprostowania danych;
  3. prawo do usunięcia danych („prawo do bycia zapomnianym”);
  4. prawo do ograniczenia przetwarzania danych;
  5. prawo do przeniesienia danych;

 

  1. Użytkownik ma również prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jeśli sądzi, że przetwarzanie jego danych osobowych narusza obowiązujące przepisy dot. ochrony danych osobowych.

 

 

OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PRZY KORZYSTANIU
Z FORMULARZA KONTAKTOWEGO

 

  1. Nawiązanie kontaktu z Kancelarią za pośrednictwem formularza kontaktowego wymaga podania przez Użytkownika danych osobowych w postaci imienia oraz adresu e-mail.
  2. Kancelaria przetwarza dane osobowe zawarte w formularzu kontaktowym, w przypadku gdy Użytkownik zdecyduje się na ich podanie. Podanie danych wymaganych w formularzu jest dobrowolne, lecz jednocześnie konieczne w celu skutecznego przesłania formularza do Kancelarii oraz umożliwienia udzielenia odpowiedzi (wiadomości zwrotnej). Są to czynności niezbędne do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą (Użytkownika) przed zawarciem umowy oraz stanowiące prawnie uzasadniony interes Kancelarii (art. 6 ust. 1 lit. b oraz lit. f RODO).

 

  1. Wypełnienie formularza kontaktowego ma na celu przekazanie Kancelarii informacji dotyczących sprawy w celu przedstawienia problemu prawnego i umówienia porady prawnej lub w innym celu wskazanym w treści formularza przez Użytkownika.

 

  1. Wypełnienie i przesłanie formularza kontaktowego jest dobrowolne oraz niezobowiązujące, w szczególności sam fakt wypełnienia i przesłania formularza kontaktowego nie rodzi po stronie Użytkownika ani Kancelarii żadnych zobowiązań (w tym finansowych lub innego rodzaju). Warunki uzyskania porady prawnej dotyczącej sprawy ustalane są bezpośrednio między Użytkownikiem a Kancelarią.

 

  1. Dane osobowe podane przez Użytkowników będą przetwarzane przez Kancelarię do czasu ustania celu ich przetwarzania. Niektóre z informacji podanych za pośrednictwem formularza kontaktowego mogą zostać zarchiwizowane, m.in. z uwagi na możliwość dochodzenia, obrony lub ustalania roszczeń, co stanowi prawnie uzasadniony interes Kancelarii zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. f RODO.

 

  1. Dane osobowe zawarte w korespondencji pochodzącej z formularza kontaktowego oraz dalszej korespondencji między Użytkownikiem a Kancelarią, przechowywane są na serwerach zapewnianych przez dostawców usługi poczty elektronicznej oraz usług generowania formularza kontaktowego, z których korzysta Kancelaria. Ze wskazanymi usługodawcami zostały zawarte umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych, a ponadto gwarantują oni właściwy poziom ochrony i bezpieczeństwa danych.

 

  1. Dane osobowe zawarte w powyższej korespondencji mogą być przetwarzane przez osoby zatrudnione w Kancelarii, które biorą udział w obsłudze korespondencji oraz osoby realizujące czynności merytoryczne związane z daną sprawą.

 

OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH
PRZY UMAWIANIU ZA POŚREDNICTWEM STRONY INTERNETOWEJ
PORADY PRAWNEJ

 

  1. Umówienie porady prawnej za pośrednictwem strony internetowej Kancelarii wymaga podania przez użytkownika danych osobowych w postaci imienia i nazwiska, numeru telefonu oraz adresu e-mail.

 

  1. W przypadku dokonywania płatności za umówioną poradę prawną za pośrednictwem operatora usług płatniczych, niezbędne może okazać się podanie dodatkowych danych niezbędnych dla realizacji płatności. W przypadku skutecznego dokonania płatności za pośrednictwem operatora usług płatniczych, Kancelaria oraz Użytkownik mogą zostać powiadomieni o zrealizowanej transakcji, w tym o numerze rachunku bankowego, z którego dokonano płatności oraz o imieniu i nazwisku wpłacającego. Zasady przetwarzania danych osobowych przez operatora usług płatniczych, w tym rodzaj informacji przekazywanych Kancelarii jako akceptantowi płatności dostępne są na stronie operatora i nie są uregulowane niniejszym dokumentem.

 

  1. Kancelaria przetwarza dane osobowe podane podczas umawiania porady prawnej, w przypadku gdy Użytkownik zdecyduje się na ich podanie. Podanie danych wymaganych w formularzu jest dobrowolne, lecz jednocześnie niezbędne w celu skutecznego dokonania rezerwacji (umówienia wizyty), przesłania linku do komunikatora, za pośrednictwem którego będzie odbywało się spotkanie jak również przesłania wiadomości zwrotnej ze szczegółami dotyczącymi płatności za poradę. Są to czynności niezbędne do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą (Użytkownika) przed zawarciem umowy oraz stanowiące prawnie uzasadniony interes Kancelarii (art. 6 ust. 1 lit. b oraz lit. f RODO).

 

  1. Wypełnienie formularza kontaktowego ma na celu umówienie porady prawnej ze wskazaniem dnia, godziny i formy jej realizacji, oraz ewentualne przekazanie Kancelarii informacji dotyczących sprawy lub przedstawienia problemu prawnego lub w innym celu wskazanym w treści formularza przez Użytkownika.

 

  1. Warunki realizacji usługi w postaci porady prawnej jak również szczegółowe warunki dotyczące sposobu umawiania porady prawnej dostępne są na stronie internetowej Kancelarii.

 

  1. Dane osobowe podane przez Użytkowników będą przetwarzane przez Kancelarię do czasu ustania celu ich przetwarzania. Niektóre z informacji podanych za pośrednictwem formularza służącego umawianiu porady prawnej mogą zostać zarchiwizowane, m.in. z uwagi na możliwość dochodzenia, obrony lub ustalania roszczeń, co stanowi prawnie uzasadniony interes Kancelarii zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. f RODO.

 

  1. Dane osobowe pochodzące z formularza służącego umawianiu porady prawnej oraz dalsza korespondencja między Użytkownikiem a Kancelarią związana z zamówioną usługą, są przechowywane na serwerach zapewnianych przez dostawców usługi poczty elektronicznej oraz usług generowania formularza rezerwacyjnego, z których korzysta Kancelaria. Ze wskazanymi usługodawcami zostały zawarte umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych, a ponadto gwarantują oni właściwy poziom ochrony i bezpieczeństwa danych.

 

  1. Dane osobowe zawarte w powyższej korespondencji mogą być przetwarzane przez osoby zatrudnione w Kancelarii, które biorą udział w obsłudze korespondencji oraz osoby realizujące czynności merytoryczne związane z daną sprawą.

 

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

  1. Kancelaria zastrzega sobie prawo do stałej weryfikacji Polityki Prywatności oraz jej zmiany w każdym czasie. Zmiany wchodzą w życie z chwilą opublikowania ich na stronie internetowej Kancelarii lub w określonym w Polityce Prywatności terminie.

 

  1. Aktualna wersja Polityki Prywatności obowiązuje od 14 grudnia 2020 r.